Uzaktan Eğitim Döneminde Dikkat Nasıl Çalışır?

Dersin başlamasına 5 dakika kala uyandı. Yüzünü yıkadı üstünü değiştirip sandalyeye oturduğu an ders başladı. Can, pandemi nedeniyle uzaktan eğitim dönemindeydi. Yüzündeki ifadeye bakılırsa evde, odasındaki bilgisayardan ders ortamına bağlanmak, dinlemek ve izlemek çok eğlenceli değil gibiydi.

Sadece oturuyordu. Bir yandan dinliyordu ama diğer taraftan video izleme veya oyun oynamanın bir yolunu düşünüyordu. Çünkü Can çok sıkılıyordu.

Dikkat çeşitleri

Dikkat türlerine bakılacak olursa gönüllü ayrılan dikkate karşılık zorunlu ayrılan dikkat karşı karşıyadır.

Bellek yönünden bakıldığında bellek önünden ayrılan dikkate karşılık, bellek arkadasından ayrılan dikkat bir kürenin iki parçası gibidir.

Cazibeye dayalı dikkate karşılık hoşlanmama temelli dikkat yine karşı karşıyadır.

Can’ ın ailesi oldukça kaygılıydı, belli etmemeye çalışıyorlardı. Bu dönemde etkili ve verimli bir eğitim alıp alamadıkları ebeveynlerinin kafasını çok kurcalıyordu. Derste çabuk sıkılması, dersi dinlerken sık sık hareket etmek istemesi, yerinden kalkması “acaba dşkkat eksikliği mi var” sorusunu sorduruyordu.

Çocuklar büyüdükçe dikkat süreleri uzar

•6 yaş 10-12 dk

•7 yaş 12-14 dk

•8 yaş 14-16 dk

•9 yaş 16-18 dk

•10 yaş 18-20 dk

Can biraz aceleceydi, hepsi bu. Sadece görme ve işitme temelli bir eğitim ona göre değildi. Bedenini hareket ettirmeyi, etkileşime girmeyi, parmak kaldırmayı ve sınıftaki ders akışını izlemeyi çok severdi. Ancak çevrim içi ders uygulamlarında bunlara yer olmadığı için enerjisini atamıyordu.

Çocuklarda Dikkat Tipleri

•Tip 1: Aceleci, hareketli, herhangi bir hareket, ses, ışık vb şeyler anında dikkatini dağıtabilir. Uzun süre hareketsiz kalamaz, uzun süreli odaklanma gerektiren çalışmalarda dikkat toparlamada güçlük yaşayabilir. Yanlarında bir yetişkin olduğu zaman daha kolay odaklanıp ders çalışabilir, ödevini tamamlayabilir.

•Tip 2: Sessizdir, hayallere dalar, isteksizdir. Dinlerken veya bir şeyle ilgilenirken çok fazla özen göstermez. Ancak başkalarının da dikkatini dağıtmaz.

•Tip 3: Odaklanma sorunu yaşamaz, sessizce dinler.

Can’ ın durumunu ailesi diğer ailelerle paylaşınca, durumun neredeyse sınıf için geçerli olduğu ortaya çıktı. Öğretmenleri pandemi döneminde çocuklarla sık sık sohbet etmeyi önermişti. Ailesi Can’ la sohbet etmeye çalışsa da hem ön ergenlik denen cam duvara tosluyor hem de tam adlandıramadıkları bir ruh halinin sonucunda tam iletişim kuramıyordu.

3 soru ve yanıtı çok önemliydi:

•Kendini tam ve net ifade ediyor mu?

•Gelecek hakkında ne düşünüyor?

•Kendisini nasıl hissediyor? İfadeleri neler?

Can, doktor olmak istiyor ve insanlığı tehlikeli hastalıklardan korumak istiyordu. Bunu kendisine hedef seçmişti. Ancak şimdi ile gelecek arasında tam bağlantı kuramadığı için bu durum aslında içinde bulunduğu durumdan etkilendiğini ve başa çıkmaya çalıştığını gösteriyordu.

Kendisini bazen iyi bir çocuk olarak tanımlamıştı bir defasında. Hayatındaki ve dünyadaki olayları düşünürken “benim suçum” duygusunu ara ara düşünüyordu. “Eğer uslu bir çocuk olsaydım başıma bunlar gelmezdi” demişti bir kez. Annesi çok endişelenmişti. Oysa, anormal bir süreç olan pandemi döneminde, salgın hastalık tehtidi nedeniyle, çocukların bu tarz ruhsal tepkiler vermesi çok normaldi.

Durumu daha yönetebilir olmak adına ailesi rehberlik servisinin önerilerini dikkate aldı.

1. Günlük rutin oluştur.

2. 20 dakika ödev – 5 dakika mola taktiğini kullan

3. En geç 21.30 da uyku saatini sabitle

4. Akşam yemeğinde ekran, televizon olmadan ailece iyi vakit geçirmeye özen göster

5. İş bölümüne ailecek dikkat edilmesi ve daha fazla hayata katılması için özellikle Can’ ın ev işlerine dahil olmasını desteklemeye karar verdiler. Odasını süpürmek, eşyalarını düzenlemek Can’ ın göreviydi. Bir gün değil, hergün yapması istenecekti.

Derslerde gönüllü ve cazibeye dayalı dikkat çalışmıyordu. Ancak dikkati yönetmek aynı zamanda beden duruşunu kontrol etmekle başlıyordu. Oturma düzenini yeniden kontrol ettiler ve Can’ ın ayaklarının altına bir kutu yerleştirdiler. Daha dik oturan Can’ ın bedeni daha az yoruluyor ve anlatılanları dinlemekte güçlük çekmiyordu.

Sınıf ortamındaki rekabet havası çevrim içi ortama daha az yansıyordu. Can’ ın daha ataka olması için bir hedef belirlediler. Her derste en sık söz alan ve aktif katılan ilk 5 öğrenciden biri olacaktı.

Hedefinin olması ve tatlı rekabeti hissetmesi Can’ a dinamizm kazandırmıştı. Dikkatini dağıtan oyun ve video oynama isteğinin yerini, tatlı rekabetin getirdiği heyecan sarmıştı.

Böylelikle Can kendi dikkatini yönetiyor, dikkat toparlama konusunda kendisini daha iyi hissediyordu.